แอร์ธรรมชาติกลางทะเลทรายที่ไม่ต้องใช้ไฟฟ้ามาหลายพันปี
- Carbonoi
- 13 ก.ย.
- ยาว 1 นาที
บัดกีร์ (Badgir) หรือ “หอคอยดักลม” ของอิหร่าน เป็นหนึ่งในสิ่งประดิษฐ์ทางวิศวกรรมที่น่าทึ่งของเมืองโบราณกลางทะเลทราย มันคือระบบทำความเย็นแบบธรรมชาติที่เก่าแก่ย้อนไปได้ถึง 2,500 ปี ในสมัยจักรวรรดิเปอร์เซีย
หลักฐานเก่าแก่ที่สุดอยู่ในเมือง Yazd ของอิหร่าน มีหอคอยดักลมกว่า 700 แห่ง เป็นหนึ่งในเมืองที่ร้อนที่สุดในโลกด้วยอุณหภูมิสูงกว่า 40°C ในฤดูร้อน ซึ่งยูเนสโกยกให้เป็นเมืองมรดกโลกด้านการออกแบบเพื่อความยั่งยืน และเป็นหัวใจของความรุ่งเรือง สมัยเป็นจุดพักคาราวานบนเส้นทางสายไหม
❄️ ทำไมถึงเรียกว่าแอร์ธรรมชาติ?
หอคอยสูงนี้ทำหน้าที่ดักลมที่พัดมา ลมจะถูกนำลงสู่ภายในบ้าน ผ่านทางเดินอากาศใต้ดินที่เรียกว่า Qanat (คานัต) ซึ่งมีน้ำไหลผ่าน เมื่ออากาศร้อนสัมผัสกับน้ำใต้ดิน น้ำจะระเหยกลายเป็นลมเย็นที่พัดเข้าบ้าน ลดอุณหภูมิในอาคารได้มากกว่า 10°C
ในวันที่ลมนิ่ง อากาศร้อนจะลอยขึ้นออกทางปล่องด้านบน พร้อมดึงอากาศเย็นเข้ามาจากช่องล่าง
บัดกีร์ทำมาจากไม้ ดิน หรืออิฐโคลน ซึ่งหาง่ายในท้องถิ่นและเป็นฉนวนตามธรรมชาติ วัสดุเหล่านี้มี embodied carbon (คาร์บอนที่ฝังอยู่ในวัสดุตั้งแต่กระบวนการผลิต) ต่ำกว่าวัสดุก่อสร้างสมัยใหม่ เช่น เหล็กและคอนกรีต
ปัจจุบัน ยังพบเห็นได้ที่หลายประเทศกำลังรื้อฟื้นแนวคิดนี้มาผสมกับโครงสร้างสมัยใหม่ เช่น อาคารพลังงานต่ำ (low-energy building)
เทคโนโลยีไม่จำเป็นต้องเพิ่งเกิดใหม่หรือใช้ไฟฟ้า ระบบทำความเย็นแบบ carbon-free นี้ พิสูจน์แล้วว่าทำให้มนุษย์อยู่ในทะเลทรายได้หลายศตวรรษ ก่อนจะมีไฟฟ้าและแอร์
—
อ้างอิง
ความคิดเห็น