ซีรีส์ Lost Crops พืชที่โลกกำลังสูญเสีย: EP.8 ชา จะรอดไหม?
- Carbonoi
- 11 ก.ค.
- ยาว 1 นาที
Ep.8 ชา
🍵 ชาเป็นหนึ่งในเครื่องดื่มเก่าแก่ที่สุดของโลก กำเนิดในประเทศจีนเมื่อกว่า 4,000 ปีที่แล้ว ชาค่อย ๆ แพร่จากจีนสู่ญี่ปุ่น ผ่านเส้นทางเผยแผ่ศาสนาและพิธีชา ก่อนจะเดินทางสู่เอเชียใต้และอินเดียในยุคอาณานิคม จนชาวอังกฤษก็ติดใจ กลายเป็นสินค้าส่งออกสำคัญของโลก
รสชาติชาขึ้นกับ microclimate แบบละเอียดมาก ต้นชาต้องการอุณหภูมิเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 14 องศา ฝนตกสม่ำเสมอเกิน 2,000 มิลลิเมตรต่อปี ความชื้นในอากาศต้องไม่น้อยกว่า 70% และสำคัญมาก ต้องไม่ร้อนจัดเกิน 30–40 องศา
เมื่ออุณหภูมิสูงขึ้นและฝนหลงฤดู ใบชาจะโตเร็วแต่สะสมกลิ่นและรสไม่เต็มที่ ชาดาร์จีลิงเคยถูกขนานนามว่า “แชมเปญแห่งชา” เพราะกลิ่นหอมอ่อนหวาน วันนี้รสชาติเริ่มเพี้ยนเพราะอากาศร้อนจัด🍃 ใบชาที่เราดื่มกันส่วนใหญ่จริง ๆ แล้วมาจากต้นชาเพียงชนิดเดียวคือ Camellia sinensis แต่ออกมาเป็นชาหลายประเภท เช่น ชาขาว ชาเขียว ชาอู่หลง ชาดำ หรือชาเหลือง เกิดจากกระบวนการแปรรูปหลังการเก็บเกี่ยว โดยเฉพาะการหมัก (oxidation) ที่แตกต่างกัน
ชาเขียวที่ฮิตสุดๆ เวลานี้ก็มาจากใบและยอดของต้นชาที่ไม่หมักเลย ชาอู่หลงหมักบางส่วน ส่วนชาดำจะหมักจนสมบูรณ์ ทำให้สี กลิ่น รสแตกต่างกัน ส่วนปัจจัยอย่างพันธุ์ พื้นที่ และสภาพอากาศก็ช่วยสร้างเอกลักษณ์ให้ชาแต่ละถิ่นอุตสาหกรรมชาใหญ่โตมาก ทั่วโลกปลูกชาปีละกว่า 6.5 ล้านเมตริกตัน โดยจีนผลิตได้เกือบครึ่งหนึ่งของทั้งหมด ตามมาห่าง ๆ ด้วยอินเดีย เคนยา และศรีลังกา มีการจ้างงานผู้คนราว 13 ล้านคน ในจำนวนนี้มีเกษตรกรรายย่อยประมาณ 9 ล้านคนที่ปลูกชาได้ราว 60% ของปริมาณชาทั่วโลก
⚠️ มีสัญญาณเตือนจาก FAO (องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ) ว่าไร่ชาทั่วโลกอาจหดหายไปกว่าครึ่งภายในปี 2050 โดยเฉพาะแหล่งปลูกชาคุณภาพสูงในแอฟริกาตะวันออก เช่น เคนยา เอธิโอเปีย อูกันดา รวมถึง อินเดียตะวันออกเฉียงเหนือ พื้นที่สำคัญที่ปลูกชาอัสสัมและดาร์จีลิงก็คาดว่าผลผลิตอาจลดลงถึง 40%
วงจรการผลิตชาน่าปวดหัวไม่น้อย เมื่อความต้องการบริโภคชาในตลาดโลกเติบโตมากกว่า 2% ต่อปี ยิ่งต้องการพื้นที่เพาะปลูก ที่อาจนำไปสู่การตัดไม้ทำลายป่าเพิ่มขึ้น แถมดินเสื่อมโทรมจากการใช้สารเคมีมหาศาล เมื่อเก็บชาแล้ว ใบชาต้องผ่านกระบวนการหลายขั้นตอน เช่น อบ หมัก ซึ่งใช้พลังงานสูง เมื่อใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลก็ยิ่งปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
ชาที่เห็นใส ๆ เบา ๆ กำลังส่งผลให้โลกนี้ทำงานอย่างหนักเลย
—-
https://news.mongabay.com/2024/03/climate-change-brews-trouble-for-tea-industry-but-circular-solutions-await/#:~:text=A%20report%20by%20the%20Ethical,re%20already%20being%20felt%20today.
ความคิดเห็น